تصویرسازی ذهنی چیست؟
ابتدا باید بدانیم تصویرسازی ذهنی به چه معناست. این مفهوم برای همه روشن است: در ذهن خود میتوانیم الگوریتمهای مختلفی از هر موضوعی را تجسم کنیم.
بهعنوان مثال، میتوانیم در ذهن خود صحنه افتادن توپ از بالای ساختمان را تصور کنیم.
حال سؤال این است که چگونه میتوانیم از این توانایی ذهنی بهعنوان یک تمرین و ابزاری برای بهبود عملکرد، بهویژه در مسیر کنکور، بهرهمند شویم؟
نقش تصویرسازی ذهنی در مسیر تحصیلی
صرفنظر از همه تلاشهایی که میکنید، بههرحال هدفی داشتهاید که وارد رشته تجربی شدهاید. بهطور قطع، این تصمیم بدون آگاهی و چشمبسته نبوده است.
بسیاری از دانشآموزان، با امید قبولی در رشتههای پزشکی و پیراپزشکی، وارد این مسیر میشوند؛ رشتههایی مانند پزشکی عمومی، دندانپزشکی، داروسازی و همچنین رشتههای پیراپزشکی نظیر پرستاری، هوشبری و سایر شاخههای مرتبط.
در همین مسیر، نقش یک مشاور کنکور آگاه و همراه میتواند راهنمایی مؤثری برای انتخاب هدف، برنامهریزی دقیق و حفظ انگیزه باشد.
توصیه رایج این است که بالاترین اهداف را برای خود در نظر بگیرید. هر انسانی از ظرفیتهای ذهنی و جسمی لازم برای تلاش برخوردار است و چهبسا افرادی که با وجود نواقص جسمانی، اهداف بزرگی برای خود تعیین کردهاند.
از اهداف بلند نترسید
لازم نیست از هدفگذاریهای بلندپروازانه هراس داشته باشید؛ حتی اگر به بالاترین هدف نرسید، چند پله پایینتر نیز رضایتبخش خواهد بود.
با این حال، مسیر پیش رو طولانی است. سه سال دبیرستان، زمانی است که ممکن است در ابتدا کوتاه به نظر برسد، اما وقتی وارد آن میشوید و با چالشهای متعدد روبهرو میشوید، در پایان راه به سختی و دشواری آن پی خواهید برد.
چیزی فراتر از امکانات مادی
در مسیر موفقیت، چیزی فراتر از امکانات مادی موردنیاز است.
احتمالاً مصاحبههایی از افراد مشهور، در حوزههایی مانند بازیگری یا ورزش، دیدهاید. جالب است بدانید در یکی از مراسمهای اسکار، بازیگری که موفق به دریافت جایزه شده بود، در مصاحبهای گفته بود که از کودکی، هنگام حمام با شامپو، خود را در حال دریافت اسکار تصور میکرده است؛ این همان قدرت تصویرسازی ذهنی است که حتی در مشاوره کنکور تجربی نیز بهعنوان یکی از ابزارهای تقویت انگیزه و هدفگذاری مورد تأکید قرار میگیرد.
او جای شامپو را بهجای تندیس میگرفته و سخنرانی برندهشدن را در ذهن خود تصویر میکرده است.
خود را در جایگاه هدفتان ببینید
بنابراین، اگر هدفتان قبولی در رشته پزشکی است، خود را در ذهن یک پزشک ببینید. به خود بقبولانید که توانایی انجام آن را دارید.
گاهی، با وجود تلاشهای فراوان، در ذهن خود به موفقیت شک میکنیم. مثلاً شب امتحان، پیش از خواب به رتبه زیر ۱۰۰ فکر میکنیم، اما ناگهان ذهنمان ما را پس میزند: من کجا و رتبه زیر ۱۰۰ کجا؟
دقیقاً همین لحظه، همان نقطهای است که نباید تسلیم شوید. از رؤیاهای بزرگ نترسید؛ نهایت آن این است که به آن نرسید، اما حتی در این حالت نیز از جایگاه اولیه خود بسیار بالاتر خواهید بود.
مرز واقعی بین «شدن» و «نشدن»
در حقیقت، مرزی میان «شدن» و «نشدن» وجود ندارد، جز اراده شما. این شمایید که تعیین میکنید چه چیزی ممکن است و چه چیزی نه.
اگر برای رسیدن به چیزی تلاش میکنید، یعنی در مسیر دستیابی به آن قرار دارید. بنابراین، وقتی مطالعه میکنید، از اینکه خود را شایسته رتبه زیر ۱۰۰ بدانید، نترسید؛ در مشاوره کنکور انسانی نیز بارها بر اهمیت باور به تواناییهای فردی و تصویرسازی مثبت از موفقیت تأکید میشود.
واقعگرایی در تصویرسازی
گاهی ممکن است دیگران از شما انتظار بالایی داشته باشند، اما خودتان علاقهمند به رشتهای خاص مانند پرستاری باشید. در این صورت، ذهن خود را بر اساس علاقهتان تصویرسازی کنید، نه توقعات دیگران.
هدف بلند داشتن خوب است، اما اهدافی که شما را دچار استرس شدید و فرسودگی میکنند، مفید نخواهند بود.
ما نمیگوییم خیالپردازی کنید. زیرا خیالپردازی میتواند هم دوست و هم دشمن شما باشد. اگر روزانه ۵ ساعت مطالعه میکنید اما در ذهنتان رؤیای رتبه ۱ را دارید، این یک هدف غیرواقعگرایانه است.
رتبه ۱ نتیجه صدها ساعت تلاش در هفته است. تصویرسازی ذهنی باید منطقی باشد. اگر سه سال در حال درسخواندن هستید، نترسید که در ذهن خود تصور کنید چند ماه دیگر دانشجوی پزشکی خواهید بود.
با خود گفتوگو کنید
دائماً با خودتان گفتگو کنید. شاید در ظاهر کار عجیبی باشد، اما حقیقت آن است که بسیار اثربخش است.
خود را در موقعیت دلخواهتان ببینید. بگویید: «من که اینهمه تلاش کردهام، در نهایت به این نقطه خواهم رسید.»
در اوج خستگی، زیبایی آن هدف را به یاد آورید و انگیزه بگیرید. این امر بهویژه در این دوران، که احتمالاً خستهترین زمان مسیر کنکور است، اهمیت دارد؛ مشاور کنکور ریاضی نیز در چنین شرایطی معمولاً توصیه میکند با یادآوری اهداف نهایی، انگیزه را زنده نگه دارید.
خستگی طبیعی است، اما توقف نه
بهیاد داشته باشید، هرچه به کنکور نزدیکتر میشوید، خستگیتان بیشتر خواهد شد، نه کمتر. اما قرار نیست خسته نشوید؛ میتوانید خسته شوید، اما همچنان خود را در مسیر نگه دارید.
در برنامههای گروه رابین، شاید دیده باشید که همیشه توصیه به «آهسته و پیوسته» بودن شده است. این پیوستگی، مهمترین عامل موفقیت است.
بهتر است روزی دو ساعت بهصورت مداوم درس بخوانید تا اینکه یک روز ۱۴ ساعت و هفته بعد هیچ.
نتیجهگیری
پس تصویرسازی ذهنی را در ذهن خود زنده نگه دارید.
بدانید که شایسته رسیدن به هدفتان هستید، زیرا تلاش میکنید. خود را در جایگاهی که به آن میخواهید برسید، تجسم کنید. باور داشته باشید که نتیجهای که بهدست میآورید، حاصل تلاش شخص شما خواهد بود.
سوالات متداول